‘Het is geen hobby, maar het in stand houden van een traditie.’

731

RENE PENNOCK ( Gelderlander van 22-12-2022)

Twaalf vrijwilligers bouwen ieder jaar de kerststal aan de Oude Kleefsebaan in Berg en Dal. Al 33 jaar. “Het is geen hobby”, zegt Ton Strijbosch (74), “maar het in stand houden van een traditie.” Tien eurocent in de geldgleuf en alles komt één minuut tot leven: de bouwlamp gaat uit, de lichtjes aan, kerstmuziek klinkt, Maria draait, Jozef schudt zijn hoofd, de ezel steekt zijn kop naar buiten en de kameel knikt. “De herders bewegen ook, maar dat is even kapot. Ze wilden niet stoppen”, zegt Hennie Vierstaete (73), “ik kijk er morgen naar.”

Er is in de loop der jaren door veel mensen aan de stal gewerkt en verbeterd. “Johan ter Woorst heeft de dieren en de poppen gemaakt”, vertelt Strijbosch. “Hij had ook een bedoeïentent, maar die kon niemand opzetten nadat hij vertrokken was. Toen hebben we deze stal gebouwd. Germ Meijer maakte de bewegende delen: een wasmachinemotor beweegt Maria en Jozef en de beesten worden door ruitenwissermotortjes aangedreven.” “Het is een wirwar van snoeren, stekkers en stopcontacten en er is altijd wel iets wat niet functioneert. Elk jaar weer een hele puzzel”, zegt Vierstraete.

De kerststal heeft grote tegenslagen gekend. “Er zijn diverse malen schapen gestolen”, vertelt Theo Leether (64). “Eéntje vonden we terug, opgeblazen met vuurwerk. Een herder vonden we terug op de kerstbomenbrandstapel. We hebben nu alles verankerd.” “De wijkagent zei nog: ‘Waarom zet je die stal dan ook langs de openbare weg?’ Maar ja, dat is toch het hele idee? Dat iedereen er langskomt en ‘m ziet?”, zegt Strijbosch verontwaardigd. “Je vraagt je dan wel af: waar doen we het voor?”, zegt Vierstraete. Maar dat de stal nog ongekend populair is, blijkt uit de opbrengst: vorig jaar werden er 1300 dubbeltjes ingegooid. “Maar dan maakt buurman Theo het kistje wel elke dag meermaals leeg”, benadrukt Vierstraete. “Het lijkt misschien wel allemaal ouwe meuk”, lacht hij, “maar kinderen zijn er niet bij weg te branden. Daar doen we het voor!” “Volwassenen denken aan vroeger”, zegt Leether. “de aapjesbox bij de V&D bijvoorbeeld.”

De kerststal is nog te zien tot 6 januari. Neem tien centstukken mee! Er staan twee filmpjes op YouTube. Zoek op ‘kerststal berg en dal’.

Nieuwe Website

289

Op woensdagavond 2 november wordt deze nieuwe website gepresenteerd om 20.00 uur in Kerstendal.

Vazen schilderen 13 maart groot succes

888

Het was een gezellige ochtend met 7 deelnemers. Er werd hard gewerkt naast het kletsen. En ieder ging met een mooi kunstwerk naar huis.

Vijftig stoelen verdwenen al naar Zyfflich, maar wat moet Berg en Dal met de rest van zijn enorme kerk?

927

Wel zeshonderd gelovigen kunnen er in de Onze Lieve Vrouw van het Heilige Hart in Berg en Dal. Maar omdat er nog maar dertig kwamen, ging het gebouw in februari op slot. Deze zomer betrekt de wijkverpleging de sacristie en het parochiezaaltje. Ondertussen willen wel twintig gegadigden ‘iets’ met de kerklocatie.

Leo Klaassen Gelderlander van 06-06-23,

Het parochiebestuur, dat ook nog kerken bestiert in Nijmegen, Malden en Heilig Landstichting, wil nog dit jaar een knoop doorhakken over de toekomst van het kerkgebouw en het ruime voetbalveld aan grond aan de Oude Kleefsebaan waar het op staat. Het plekje tussen de beide dorpsdelen ‘boven’ en ‘beneden’ – dichter bij Nijmegen – blijkt in elk geval gewild genoeg. Onder projectontwikkelaars én dorpsbewoners.

Theater

,,Er hebben zich het afgelopen jaar wel twintig partijen gemeld die interesse hebben”, zegt Jos Verstegen, de penningmeester van de parochie Heilige Drie-eenheid. ,,De ene wil woningen bouwen, de andere een soort bejaardenhuis, of zelfs een theater en een ruimte voor uitvaarten.”

Een woonwijk, die zal er niet komen. Dat wil de gemeente Berg en Dal niet in het stuwwallandschap waarin het kerkgebouw uit de jaren 60 staat. Maar een beetje wonen, in combinatie met een laag gebouw met een ‘sociaal-maatschappelijke functie’, dat kan misschien wel.

Dat sociaal-maatschappelijke, dat is een voorwaarde die de parochie van begin af aan al heeft gesteld aan een nieuwe ontwikkeling. Berg en Dallers hebben met geld en vrijwilligerswerk de kerk gebouwd en in stand gehouden, en ze mogen daar wat voor terugkrijgen, vindt het kerkbestuur.

Helemaal zonder slag of stoot gaat dat niet: één kerkbestuurder stapte op omdat hij vindt dat de arme parochie te weinig haar best doet een fatsoenlijke prijs voor de kerk te krijgen.

,,Dat betreuren we, maar er is meer in het leven dan geld alleen”, zegt kerkbestuurder Martin Lange. ,,Hoeveel mensen namen hier in de kerk wel niet afscheid van een naaste, zijn hier gedoopt? We willen iets voor de gemeenschap creëren. Maar we verkopen de kerk echt niet te goedkoop: dat laat de bisschop ook niet toe, hè.”

De bestuurders hopen dat er op het terrein een kapelletje kan komen waar parochianen elkaar kunnen blijven ontmoeten. Het Christusbeeld dat buiten staat, blijf in elk geval.

Dorpshuis en school

Eén concreet idee voor de toekomst van de kerk waart al meer dan een jaar rond. Dorpshuis Kerstendal zit in een veel te groot en weinig duurzaam jasje en wil op de kerklocatie, samen met de school en de kinderopvang, wel een nieuwe plek krijgen. Dan liggen die voorzieningen veel centraler en kunnen en op de oude stek woningen komen.

Onderzoek, betaald door de provincie, wijst volgens voorzitter Anne Houterman uit dat dorpsbewoners dat wel zien zitten: ,,Maar voor het zover is, ben je zo vijf jaar verder, dus we gaan Kerstendal nog wel wat verbouwen.”

Hoogste bieder

Slopen – parochiaal penningmeester Verstegen geeft het huidige kerkgebouw weinig kans te ontsnappen aan de kogel – en bouwen zal dus nog lang duren. Maar de parochie wil wel dit kalenderjaar duidelijk hebben welke kant het op gaat met de kerk.

,,Er komt nu wel wat druk op te staan”, zegt Lange. ,,Het is niet te doen om als vrijwilligers maar met dit gebouw bezig te blijven. We willen dat geïnteresseerden nog dit voorjaar concreter worden met hun plannen en ook de gemeente zal moeten zeggen wat ze met deze plek wil. Wie weet draait het er wel op uit dat de kerk toch gewoon naar de hoogste bieder gaat.”

Uitvalsbasis

Ondertussen is het niet helemáál stil in en rond het kerkgebouw. De nieuwe pastoor Harald Spiertz bestiert de parochie voorlopig vanuit de pastorie naast te kerk en houdt zo een oogje in het zeil tegen vandalen. En op 1 juli verhuist de wijkverpleging van ZZG Zorggroep haar Berg en Dalse uitvalsbasis van het terrein van het voormalige zorgcentrum De Vijverhof voorlopig naar de kerk. De sacristie, de ‘kleedkamer’ van de pastoor, wordt een kantoortje.

En ondertussen wordt er gezocht naar een bestemming voor het interieur van de kerk. Er zijn weinig kerken meer over die nog behoefte hebben aan, bijvoorbeeld, heiligenbeelden. Maar inmiddels hebben vijftig kerkstoelen hun weg gevonden naar de kerk in het Duitse Zyfflich (,,Voor een tientje per stuk. Dat vonden ze nog best duur”, zegt Verstegen) en vindt het orgel mogelijk zijn weg naar Oost-Europa.

Voor de corpus, het kunstwerk dat het lichaam van Christus in de kerk verbeeldt, wordt gehoopt op een plekje op de Berg en Dalse begraafplaats. Verstegen: ,,Daar puzzelen we nog op. Het lastige is dat het een bronzen beeld is, en dus diefstalgevoelig.”